Leer meer over het natuurwonder arnica en ga (tenminste mentaal) mee naar Galicië, Spanje:.
Sebastian Kneipp was al overtuigd van de effectiviteit van arnica - "Het was met goud niet te betalen", zei hij eens. Tot op de dag van vandaag is arnica een van de belangrijkste planten in ons bedrijf. Wij richten ons op het duurzame gebruik van deze traditionele medicinale plant. Voor het verkrijgen van arnica gaan we naar Galicië in Spanje. Daar worden de bloesems verkregen door duurzame wilde pluk en via ons proefproject voor de teelt van arnicaplanten.
Als je alleen al uit de het raampje van het vliegtuig kijkt, is het duidelijk: Galicië doet zijn reputatie alle eer aan. Kilometer na kilometer verandert de beige en bruine tint van de Spaanse bodem in een weelderig groen. Bossen, kleine rivieren en de Atlantische kust kenmerken de regio. Een optimale habitat voor de Spaanse Arnica montana.
De kleine, heldergele bloeiende plant stelt hoge eisen aan zijn omgeving. De grond moet vruchtbaar zijn, ten minste af en toe met een hoge vochtigheidsgraad, zure grond, indien mogelijk een bron van water in de buurt en zon van boven. De Spaanse Arnica montana kiest zijn plek zeer zorgvuldig. Bij Kneipp gebruiken we echter deze specifieke ondersoort van arnica. En daar is een goede reden voor: in tegenstelling tot zijn Oost-Europese zusje, de Arnica montana atlantica, heeft de Spaanse Arnica montana een bijzonder laag allergie-potentieel. Een klein natuurwonder dat bewaard moet blijven.
Van klimaatverandering tot begrazing en landbouwmonoculturen - de Spaanse arnica wordt met talloze bedreigingen geconfronteerd; natuurlijke arnica-weiden zijn steeds moeilijker te vinden. "Sinds ik een kind was, heb ik de arnica langzaam zien afnemen. We moeten de populatie absoluut stabiliseren - daarom ben ik blij dat Kneipp zich inzet voor het duurzaam verzamelen van wilde planten en ook de teelt van arnica ondersteunt," zegt een lokale bewoner in Orense, Galicië, vlakbij A Coruña.
Na de oogst komen de bloemen aan in Duitsland bij onze partner Kräuter Mix. Hun medewerkers maken de arnica klaar voor verdere verwerking, snijden het op een bepaalde grootte en overhandigen het aan Kneipp.
De afgesneden bloemen komen in onze ketel terecht: maceratie is het proces waarbij de arnicabloemen hun actieve bestanddelen aan de olie afgeven. Het olie-extract dat op deze manier wordt verkregen is weer de basis van de Kneipp arnicaproducten.
Het merendeel van de arnicabloemen die Kneipp gebruikt, is afkomstig van zogenaamde duurzame wilde oogst. Maar wat houdt dat precies in? We ontmoeten een van de verzamelaars in Orense. Ze legt ons uit hoe belangrijk het is om een paar regels te volgen bij het oogsten van wilde arnica: "Arnica heeft tijd nodig. De bloem moet helemaal open zijn voordat de actieve ingrediënten volledig geconcentreerd zijn. Bij het oogsten laten we altijd een paar rijpe bloemen staan. Er moeten genoeg zaden in het wild achterblijven zodat er volgend jaar weer arnica is. De bijen vliegen immers alleen naar rijpe bloemen en verspreiden zo hun stuifmeel."
Ondanks alle inspanningen om de arnicapopulaties te stabiliseren door duurzame wilde verzameling van de bloemen: Klimaatverandering, de vernietiging van de natuurlijke habitat en ongecontroleerde verzamelactiviteiten blijven een toenemende bedreiging vormen.
De eerste maatregelen voor het kweken van arnica gingen daarom in 2013 van start: Kräuter Mix en Kneipp gingen op zoek naar geschikte partners voor het proefproject.
Een kwekerij werd de kraamkamer voor de kleine arnicazaadjes. Het duurde echter bijna drie jaar voordat de eerste successen konden worden opgetekend. Dit komt doordat de arnica veel achter zijn bladeren heeft. Totdat de tuinmannen de juiste hoeveelheid water en meststoffen onder controle hadden, moesten ze de zaailingen lange tijd observeren.
Pas als de arnicaplanten overrijp zijn, kunnen de zaden voor de volgende generatie uit de bloemen worden geplukt. Vervolgens moet het team de zaden schoonmaken en kleine vezels en hun parapluutjes verwijderen, zodat de zaaimachine niet verstopt raakt. Het schoonmaken is nog steeds puur handwerk omdat de zaden zo verschillend van grootte zijn. Het zaaien gebeurt eind juli, begin augustus. Zodra de planten groot genoeg zijn, begint het leven pas echt: vanuit de kas het veld op.
De grond moet zorgvuldig worden voorbereid op het zaaien. Eerst wordt hij omgeploegd, dan weer verdicht zodat het zeil voor onkruidbestrijding goed op de grond ligt. De arnica heeft veel aandacht nodig. De tuinmannen leggen uit: "Arnica kan zich vrij slecht verdedigen tegen andere planten. Als je de zaailingen niet regelmatig verzorgt, gaan ze dood. We wieden elke onkruidstengel; als de wind de arnica bedekt met bladeren, maken we hem vrij; we blijven de grond verdichten zodat de mollen hun snelwegen niet onder het veld kunnen aanleggen. Het is veel werk - maar het is het waard."
Niet alleen de planten hebben het goed gedaan, maar ook de enorme schat aan ervaring over hoe de bedreigde plant succesvol gekweekt kan worden. De taak is nu om deze kennis over te dragen aan een vervolgproject om Arnica montana atlantica als soort te behouden en de populatie verder te vergroten. Een taak die ons de komende jaren zal vergezellen. Maar het is de moeite waard - arnica was tenslotte niet voor niets een van de favoriete kruiden van Sebastian Kneipp.
“
"Het project voor de teelt van arnica in Galicië is voor ons van groot belang uit het oogpunt van duurzaamheid en grondstofkwaliteit. Wij zullen dan ook met volle kracht blijven werken aan het slagen ervan. ”
"Niet met goud te betalen", zegt Sebastian Kneipp over deze geneeskrachtige plant. Lees meer over de kracht van arnica in de plant- en kruidengids.
