Close-up van vele margrietbloemen
Close-up van vele margrietbloemen

"Hij houdt van me, hij houdt niet van me..."

Kort en krachtig

Wetenschappelijkenaam: Bellis perennis L.

Volksnamen: Madeliefje, vrouwenbloem, maanbloem, centaurie

Familie: Asteraceae (madeliefjesfamilie)

Oorsprong: Het madeliefje is inheems in heel Europa - van de vlakten tot de alpiene gebieden.

Plantkunde: De kleine overblijvende plant wordt tot 15 centimeter hoog. Op de bloemsteel zitten individuele bloemhoofdjes met hermafrodiete, gele schijfbloemen omgeven door witte straalbloemen.

Bloeitijd: Maart tot november¹.

Oogsttijd: Oogsten is het hele jaar mogelijk, maar vindt vooral plaats tijdens de bloeiperiode.

Gebruikte delen van de plant: Bloemen en bladeren

Madeliefjes in een weiland.
Das Gänseblümchen ist auch unter dem Namen "Marienblümchen" bekannt.

Historisch en volksgebruik

Een zekere magie is altijd uitgegaan van het kleine madeliefje. Voor de Germaanse volkeren luidde de bloesem de komst in van Baldur, de zonnegod. Vóór de evangelisatie was de plant gewijd aan Ostara, de godin van de lente. Het christendom daarentegen kende het madeliefje, dat staat voor zuiverheid en onschuld, toe aan de Maagd Maria, wat ook tot uiting kwam in de populaire naam "Maria's bloem".


Niet minder indrukwekkend is het scala aan volksgeneeskundige toepassingen: in 1543 noemde de arts en botanicus Leonard Fuchs het madeliefje als wondremedie tegen jichtaanvallen, pijn in de heup en struma. Ook in de 16e eeuw getuigde de Duitse natuuronderzoeker, arts en botanicus Adam Lonitzer dat Bellis perennis - de botanische naam van het madeliefje - een eetlustopwekkende werking had. Bovendien werd de kruidachtige plant met zijn roze-witte straalbloemen en zijn gele buisvormige bloemen in vroegere tijden beschouwd als een geneesmiddel tegen koorts, leverontsteking en allerlei soorten pijn.


In de volksgeneeskunde wordt het madeliefje gebruikt om het bloed te zuiveren, de stofwisseling en de eetlust te stimuleren, en als middel tegen de maag, de galblaas en de lever. Het is niet alleen werkzaam bij leverklachten, maar vooral ook bij huidziekten.

Twee sneetjes brood op een bord met rucola en madeliefjes.

Het gebruik van vandaag

In het madeliefje werken verschillende bestanddelen - van bitterstoffen over tannines tot flavonoïden - op een bijzondere manier op elkaar in en predestineren de kleine onopvallende plant voor de meest uiteenlopende toepassingsgebieden: Als wilde groente zijn de eetbare bloemen van het madeliefje een geliefd ingrediënt in salades. Ook madeliefjesthee is populair, waarvoor ook de bloemhoofdjes worden gebruikt.² Uitwendig wordt de weideplant onder meer gebruikt in de vorm van thee-kompressen en zalfjes bij verstuikingen of verrekkingen. Een vers, fijngestampt blad belooft verlichting bij jeukende insectenbeten.¹

Close-up van een madeliefjesbloemenkrans op een houten tafel.

Niet alleen kinderen zijn dol op het madeliefje als "soepingrediënt" voor hun zandbakkeuken of voor het vlechten van bloemenkransen. De weideplant is ook populair bij tieners en jongvolwassenen als bloemenorakel. De natuurgeneeskundige vereniging Theophrastus heeft het madeliefje uitgeroepen tot geneeskrachtige plant van het jaar 2017.³

Close-up van margrietbloemen in een weide.

Wist je dat?

Het madeliefje is een echte vechter. Hoe vaak hij ook wordt geschopt, hij staat altijd weer op en strekt trots zijn bloesem uit naar de zon.

Saponinen, bitterstoffen, tanninen, flavonoïden, etherische olie.

Dit zou je ook kunnen interesseren:

Illustratie van verschillende planten.

Van arnica tot citroenverbena... Kneipp® planten- en kruidengids

Vrouw zit in bad, benen op de rand, zich wassend met een natuurspons.

Blader nu door de online winkel: alle producten, geweldige aanbiedingen en promoties.

Vrouw met een knotje en een koptelefoon zit op een bankje in een deken gewikkeld.

Benieuwd hoe jij de perfecte spa dag aan huis kunt creëren? Lees nu onze tips.

Een vrouw op een fiets staat op een markt. Ze draagt groenten in een mand.

Voeding is belangrijk voor de gezondheid. Maar hoe eet je gezond?