De wortels van het merk Kneipp® gaan terug tot de 19e eeuw. Waterdokter en kruidendokter Sebastian Kneipp was zelf betrokken bij de oprichting van het merk. En hij deed dat meer dan 130 jaar geleden. Op 25 februari 1891 ondertekende hij het contract dat het begin van de geschiedenis van het bedrijf inluidde. Het doel van Kneipp: het levenswerk van zijn natuurgeneeskundig onderzoek in verantwoordelijke handen leggen en zo de continuïteit verzekeren van de kennis die hij in decennia van studie had opgedaan.
Intussen kunnen we met trots terugkijken op een lange, succesvolle bedrijfsgeschiedenis en vieren we meer dan 130 jaar het merk Kneipp® en tegelijkertijd de 200e geboortedag van Sebastian Kneipp.
Sebastian Kneipp ontmoette de Würzburgseapotheker Leonhard Oberhäußer. Door hun gedeelde overtuiging om goed te doen met natuurgeneeskundige methoden, werden zij hechte partners en goede vrienden. Op basis van natuurlijke plantenessences en andere zuivere ingrediënten creëerden zij de formules die ook vandaag nog de weg wijzen voor de Kneipp-producten.
In 1891 legde Sebastian Kneipp de erfenis van zijn levenslange studie in handen van vriend en medestrijder Leonhard Oberhäußer door hem exclusief, d.w.z. wereldwijd en voor altijd, de rechten te verlenen voor het ontwikkelen, vervaardigen en distribueren van farmaceutische en cosmetische producten en dieetvoeding "met de naam en beeltenis van de Eerwaarde Sebastian Kneipp".
Met dit contract legden de twee de basis voor het merk Kneipp®.
Verdere bevestigingen en uitbreidingen van verklaringen en contracten volgden tot 1897. Kneipp en Oberhäußer sloegen toen prompt hun slag met het eerste product van de "Kneipp-Mittel-Zentrale". De "Kneipp-pillen tegen darmtraagheid" werden door de klanten van apotheek Engel in Würzburg in Neder-Franken uitstekend ontvangen en het was dan ook niet meer dan logisch dat het assortiment van deze ongewone "start-up" al na korte tijd met talrijke producten werd uitgebreid.
Vanaf dat moment sierde het kenmerkende portret van pater Kneipp de verpakkingen van thee, plantensappen, plantenpoeders, diverse tincturen, olie-extracten en zogenaamde "specialiteiten", waar kant-en-klare geneesmiddelen achter schuilgingen: Rozemarijnwijn, Magentrost en Flatuol - een probaat middel tegen winderigheid - gingen, net als de andere eigen ontwikkelingen van de Kneipp-Mittel-Zentrale, al gauw niet meer alleen over Oberhäußers toonbank, maar werden door hem naar afnemers in heel Duitsland gestuurd.
Zoals zo vaak in het leven lagen vreugde en verdriet dicht bij elkaar in deze beginjaren, die gekenmerkt werden door grote euforie en gedrevenheid; tenslotte betekende de dood van Sebastian Kneipp op 17 juni 1897 een diepe cesuur voor zijn metgezel Oberhäußer - na jaren van nauwe uitwisseling en intensieve beproeving van de gezamenlijk ontwikkelde producten.
Voor Leonhard Oberhäußer was dit ondanks het verlies niet aan de orde. In de daaropvolgende jaren zette hij de ontwikkeling en distributie van de producten vastberaden voort en hielp hij ze bekend te worden tot buiten de landsgrenzen.
Naast zijn lange ervaring, profiteerde hij ook van zijn creativiteit, die tot uiting kwam in ideeën zoals de "Kleine Kneipp Huisapotheek". Naar aanleiding van Kneipps bundeling van huismiddeltjes in zijn hoofdwerk "Meine Wasserkur" (Mijn waterkuur), bundelde de Würzburgse apotheker de belangrijkste middeltjes daaruit en verkocht ze als compendium, in sommige gevallen zelfs inclusief een speciaal gemaakt apothekerskastje en gedrukte gebruiksaanwijzing.
Maar het waren niet alleen medicijnen die de Kneipp-Mittel-Zentrale rond de eeuwwisseling letterlijk tot bloei hielpen komen; in de geest van zijn naamgever, die tijdens zijn leven herhaaldelijk en welsprekend had gewezen op het belang van lichaamsverzorging, omvatte het productassortiment ook toen al bijvoorbeeld diverse kruidenzepen of een speciaal brandnetelhaartonicum voor de verzorging van hoofdhuid en haar. Zo kon Leonhard Oberhäußer in 1913 een bloeiend, alom gerespecteerd bedrijf overdragen aan zijn zoon Hermann - naast de Würzburgse Engel-apotheek. En de zoon ging precies verder waar zijn vader was opgehouden.
“
We moeten de huid van ons lichaam verzorgen om deze gezond te houden. ”
Onder leiding van Hermann Oberhaeusser begon de volgende beslissende fase: het bedrijf, dat van 1906 tot 1935 "Oberhaeusser & Landauer, Kneipp-Haus-Centrale" heette, had na het einde van de Eerste Wereldoorlog onmiddellijk zoveel te doen dat de lokalen van de apotheek Engel eenvoudigweg niet meer toereikend waren voor de productie en distributie van de producten. Er was meer ruimte nodig! Oberhäußer vond het uiteindelijk in de Ludwigstraße van Würzburg; schuin tegenover het stadstheater, in het huis op nummer 9, namen zij hun intrek in hun eerste eigen bedrijfspand. Een moedige beslissing in die turbulente jaren - en een hele goede. De daar vervaardigde producten waren zo populair dat Oberhäußer ze in 1920 ook aan andere apotheken begon te leveren.
Of het nu ging om verkoelende zalf, diuretisch kruidenpoeder voor klachten aan de urinewegen of het oorspronkelijke Kneipp-Wühlhuber, een theemengsel ter versterking van maag en darmen: productie en distributie waren in volle gang.
Het was een goede tijd voor alle betrokkenen, waaraan - zoals aan zoveel goede dingen - een abrupt einde kwam in de loop van de Tweede Wereldoorlog, aangezwengeld door Hitlers schrikbewind. Het trieste hoogtepunt kwam op 16 maart 1945, toen grote delen van Würzburg werden verwoest door een verwoestende luchtaanval. Ongeveer 5.000 mensen kwamen in deze rampzalige nacht om het leven, 90 procent van de historische binnenstad van Würzburg werd met de grond gelijk gemaakt; van het bedrijf in de Ludwigstraße, dat toen de "Kneipp-Mittel-Zentrale" was geworden, bleef niet veel meer over.
Na de nacht van de bombardementen kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog in maart 1945 en de daaruit voortvloeiende bijna volledige verwoesting van Würzburg, werd het bedrijf tijdelijk ondergebracht op het terrein van de Würzburgse azijnfabriek.
Tegelijkertijd moest de verwoeste apotheek Engel op het marktplein worden herbouwd, wat Hermann Oberhäußer tot het uiterste van zijn kunnen dreef. Volgens de verhalen vroeg hij op een zwoele zomeravond na het verlossende einde van de oorlog aan zijn neef Luitpold - ook apotheker - en diens verloofde Mareile of zij de toekomst van het Kneippcentrum in handen wilden nemen. Gevraagd - gedaan! De "jeugd" ging enthousiast aan de slag en op 20 mei 1948 werd een vennootschap onder firma (OHG) ingeschreven in het handelsregister van Würzburg, waardoor de Kneipp-Mittel-Zentrale officieel onafhankelijk werd van de apotheek Engel. Hermann Oberhäußer en Luitpold Leusser waren gelijkwaardige partners in het OHG. Erika Oberhäußer, de dochter van Hermann Oberhäußer, volgde haar vader in 1951 op.
Het jaar 1958 markeert voor Kneipp-Mittel-Zentrale Hermann Oberhäußer OHG eindelijk de eerste grote mijlpaal na de Tweede Wereldoorlog. Slim management en het Duitse economische wonder van de jaren 1950 hadden het opkomende bedrijf zodanig versterkt dat het nu zijn intrek kon nemen in een voormalig excursierestaurant in het Steinbachtal van Würzburg. Het bedrijf bleef stevig verankerd in Franken, dat - een speling van het lot - al eeuwenlang ideale omstandigheden biedt voor geneeskrachtige planten zoals kamille, valeriaan, salie en dergelijke, dankzij het relatief droge en zonnige klimaat.
In datzelfde jaar werd ook het zogenaamde Wörisana-Haus in Bad Wörishofen aangekocht en opgericht, dat als aanspreekpunt diende voor de bevolking van het Zwabische kuuroord voor vragen en zorgen met betrekking tot de leer van Sebastian Kneipp. Iets later begon Luitpold Leusser twee keer per jaar in hetzelfde Wörisana-huis de filosofie van Kneipp en vooral de fytotherapie voor te stellen aan apothekers en artsen.
In de jaren 70, begon de grote boom. Producten die zich richten op de natuurlijke krachten van planten werden zeer goed ontvangen, net als de eerste badtoevoegingen van het bedrijf, die in die tijd het licht zagen in de Kneipp-wereld. Bovendien breidden de heer en mevrouw Leusser en Erika Oberhäußer het distributienetwerk vanaf de jaren zeventig aanzienlijk uit: voortaan konden niet alleen apotheken Kneipp-producten aanbieden - klanten konden ze nu ook kopen in drogisterijen en levensmiddelenwinkels. In deze fase werd begonnen met de bouw van de nieuwe fabriek in Würzburg-Heidingsfeld.
In 1979 werd de nieuw gebouwde fabriek in de Würzburgse wijk Heidingsfeld in gebruik genomen, waar vanaf dat moment oliebaden, badzouten en plantensappen werden geproduceerd. Tegelijkertijd breidde de onderneming voor het eerst uit tot buiten de grenzen van de Bondsrepubliek door de oprichting van een dochteronderneming in Nederland. Eind jaren zeventig werd in het zogenaamde "Waldhaus" een kleine badafdeling ingericht om nieuwe formules te testen; aan het begin van het nieuwe decennium werd een Kneipp-kuurcentrum opgericht waar bezoekers zich door geschoolde specialisten konden laten behandelen met massages en Kneipp-behandelingen.
Dat het onderzoek naar planten en hun effecten op de achtergrond onverminderd doorging, was een vanzelfsprekendheid voor het managementtrio van het bedrijf, ondanks alle economische expansie. En voor Kneipp zou dit thema in de loop van de jaren tachtig nog belangrijker worden. De oprichting van de eigen analytics-afdeling in 1984 was hiervoor tekenend. Slechts vier jaar later verhuisde de afdeling van Steinbachtal naar het pand in Heidingsfeld, dat speciaal voor dit doel nog eens werd uitgebreid.
Ook de oorspronkelijke plaats van het werk van Sebastian Kneipp werd niet uit het oog verloren. Reeds in het begin van de jaren tachtig werd een voormalig pakhuis in Bad Wörishofen onder leiding van Luitpold Leusser omgebouwd tot een theefabriek. Hoewel de fabriek in 1991 bij een verwoestende brand tot de grond toe afbrandde, was de directie aan de Zwabische locatie gehecht en had zij de fabriek binnen zeer korte tijd heropgebouwd. Binnen een jaar was de theeproductie weer op gang.
Intussen zag in Heidingsfeld een echte Kneipp-klassieker het levenslicht: het Amandelbloesem Zachte Oliebad was het eerste product uit het assortiment dat tot op de dag van vandaag populair is en in de loop der decennia steeds verder werd uitgebreid. Zoals typisch is voor Kneipp, lieten de ontwikkelaars zich inspireren door de leer van de kruidendokter priester, die de kostbare amandelolie tijdens zijn leven in de hoogste bewoordingen prees: "Zoete amandelolie zou een van de eerste plaatsen moeten innemen onder de oliën in het medicijnkastje". Zo ontstond weer een product dat niet alleen de erfenis van Sebastian Kneipp in stand hield, maar tegelijkertijd naar een veelbelovende toekomst leidde - geheel in de geest van Luitpold Leusser. Toen Leusser op 23 oktober 1996 overleed, liet hij een bedrijf na dat was uitgegroeid van slechts vier tot 300 werknemers en exporteerde naar verschillende Europese landen, alsmede naar Japan, Korea en de VS.
Aan het eind van de jaren negentig deelden Luitpold Leussers vrouw Mareile, Hermann Oberhäußers dochter Erika en haar nicht Susanne Boecker en haar man Fritz Boecker de leiding van het bedrijf. Samen zetten zij de verdere internationalisering voort - terwijl in Ochsenfurt-Hohestadt, niet ver van Würzburg, een moderne productielocatie met een centraal magazijn werd gebouwd. Ook de laboratoria voor kwaliteitscontrole, analysen, onderzoek en ontwikkeling, goedkeuring van geneesmiddelen en geneeskunde verhuisden geleidelijk naar daar.
Er komt een bijzonder jaar aan: Sebastian Kneipp zou in 2021 200 jaar geworden zijn. Zijn merk viert ook zijn 130ste verjaardag.
Intussen is het samenwerkingsverband dat 130 jaar geleden in een apotheek in Würzburg begon, uitgegroeid tot een wereldwijd actieve middelgrote onderneming. In Duitsland werken ongeveer 500 mensen voor Kneipp, wereldwijd zijn dat er bijna 700. Wat Kneipp gezien deze geschiedenis waarschijnlijk zou zeggen ...
In 2001 trokken Mareile Leusser en Erika Oberhäußer zich terug uit het bedrijf. Om Kneipp op de talrijke uitdagingen van de toekomst voor te bereiden, haalden Susanne en Fritz Boecker in hetzelfde jaar een eveneens traditionele en internationaal succesvolle fabrikant van medische en hygiënische producten aan boord: Paul Hartmann AG uit Heidenheim verwierf eerst 80 en zeven jaar later 100 procent van de aandelen van de onderneming.
Na de pensionering van Susanne en Fritz Boecker in respectievelijk 2002 en 2003 werd de functie van algemeen directeur van de zelfstandige onderneming binnen de Hartmann Group ingevuld door externe specialisten die Kneipp in vele opzichten verder ontwikkelden en de naamsbekendheid wereldwijd vergrootten. In 2005 nam Dietmar J. Salein de leiding van Kneipp-Werke over. Daarop volgde een strategische heroriëntatie van het merk volgens het leidende principe "Kneipp heeft gewerkt. Sinds 1891".
Als teken van waardering voor de oorsprong van Kneipp-Werke en de verdiensten van de stichtende familie Oberhäußer werd de Kneipp-vestiging in Hohestadt op 8 juli 2008 in aanwezigheid van Erika Oberhäußer "Werk Oberhäußer" gedoopt.
In september 2010 werd de eerste Kneipp-shop geopend in een winkelcentrum. Kneipp implementeert het concept van het openen van stationaire winkels in Duitsland en Oostenrijk sinds 2011. Het aantal eigen Kneipp-winkels met het complete, grote Kneipp-assortiment is sindsdien gestaag gegroeid.
In de loop der jaren ging de internationalisering verder: na de oprichting van dochterondernemingen in de Benelux in 1951, in Zwitserland in 1996 en in Japan in 2008, nam de Kneipp-groep in 2011 de Franse fabrikant van natuurlijke cosmetica Cattier Paris over.
In februari 2013 is begonnen met de uitvoering van het vestigingsconcept en de concentratie van alle productie- en administratieve afdelingen op de locatie Ochsenfurt-Hohestadt. Sinds 2014 is de volledige administratie van het bedrijf, dat in dat jaar simpelweg werd omgedoopt tot "Kneipp GmbH", daar gevestigd.
Tot op de dag van vandaag vindt het grootste deel van de productie plaats in Duitsland; niet alleen worden hier kruidengeneesmiddelen, voedingssupplementen, theeën en badtoevoegingen gemaakt, ook schuim-, crème- en aromaverzorgingsdouches, lotions voor voeten, lichaam, handen en gezicht, evenals lipverzorgingsproducten, geurkaarsen en geurstokjes behoren inmiddels tot het voortdurend groeiende Kneipp-assortiment.
Na elf zeer succesvolle jaren in het bedrijf nam Dietmar Salein afscheid van de directie toen hij in februari 2016 de reguliere arbeidslimiet bereikte. Hij draagt het voorzitterschap van de directie van Kneipp GmbH over aan Christoph Hirschmann. Hij wordt bijgestaan door Frank Titus in de functie van Gedelegeerd Bestuurder en CFO.
In 2017 vierde de productreeks Amandelbloesem Soft Skin haar 25-jarig bestaan. De producten behoren nog steeds tot de meest succesvolle in het assortiment.
In februari 2018 nam Alexander C. Schmidt de leiding van de Kneipp Groep over. Met hem legt de onderneming de focus op een voortschrijdende digitalisering en een versterking van het merk in zijn kerncompetenties: een triade van productexpertise, knowhow rond gezondheid en welzijn, en de service-gedachte in lijn met de toepassingen van Sebastian Kneipp.
Kneipp 2020 geeft een duidelijk voorbeeld op het gebied van duurzaamheid. Het bedrijf heeft een nieuwe duurzaamheidsstrategie aangenomen met ambitieuze mijlpalen. Het doel: weg van plastic. In 2025 moeten alle verpakkingen gemaakt zijn van plasticvrije alternatieven. Sinds de jaren 2000 richt Kneipp zich op de consequente verdere ontwikkeling van duurzaamheid; in 2010 kwam de interdepartementale werkgroep duurzaamheid voor het eerst bijeen.
Mindfulness, work-life balance & Co.: de 5-pijler filosofie van Sebastian Kneipp is actueler dan ooit.
