Wetenschappelijkenaam: Juniperis communis L.
Volksnamen: Machandel bessen, cranewitter bessen, caddis bessen, machandel, buckholder en carwendel.
Farmacopeeële namen: Jeneverbessen Ph.Eur. (Juniperi pseudo-fructus), jeneverbesolie (Juniperi aetheroleum)
Familie: Cupressaceae (cipresfamilie )
Herkomst: Europa, Noord-Azië en Noord-Amerika
Plantkunde: Jeneverbes behoort tot de coniferen en hier tot de cipresfamilie.
Oogsttijd: september tot oktober; alleen de bessen van de natuurlijk beschermde jeneverbesplanten mogen worden geoogst.
Gebruikte delen van de plant: Bessen kegel
De jeneverbes is altijd omgeven geweest door mystiek: de Egyptenaren gaven mummies magische bescherming met behulp van zijn bessen, voor de Germanen was het een symbool van het eeuwige leven - en voor de Kelten werd het beschouwd als een van de belangrijkste toverplanten, waarvan de rook demonen, ongedierte en slangen verjoeg.
De oude Grieken en Romeinen waren al bekend met het medicinale gebruik van jeneverbes. Hippocrates (460-370 v. Chr.) gebruikte de bessen voor de uitwendige behandeling van wonden. De arts Dioscorides raadde jeneverbes aan bij borstkwalen, hoesten, maagpijn en beten van wilde dieren. In het volksgeloof verbande jeneverbes alle boze geesten en beschermde tegen vervloekingen door duivels en heksen. Daartoe werden de takken ervan bij de bouw van een huis in de fundering gelegd.
“
Voor steen en grind, voor nieraandoeningen, hebben jeneverbessen al sinds de oudheid een goede reputatie. ”
Jeneverbes geniet grote populariteit wegens zijn stimulerende werking op de stofwisseling en de bloedsomloop. Het wordt gebruikt als een verwarmend en spierontspannend bad bij spanning of na het sporten. Medicinaal wordt jeneverbes zowel inwendig gebruikt bij spijsverteringsproblemen of om de nieren door te spoelen, als uitwendig bij spier- en gewrichtspijn.
Bijzondere voorzichtigheid is echter geboden bij zwangerschap, chronische nierzwakte of inflammatoire nierziekten. Juniper mag in dergelijke gevallen niet worden gebruikt.
