Wetenschappelijkenaam: Urtica urens L., Urtica dioica L.
Volksnaam: brandnetelkruid, haarnetelkruid, hennepnetelkruid
Farmacopeeële namen: Brandnetelbladeren Ph.Eur. (Urtica Folium), brandnetelkruid DAC (Urtica herba), brandnetelwortel DAB (Urtica Radix).
Familie: Urticaceae (brandnetelfamilie )
Oorsprong: Komt bijna kosmopolitisch voor als ruderale plant - d.w.z. een plant die gedijt op plaatsen die sterk door de mens zijn beïnvloed
Plantkunde: De brandnetel is een tweehuizige vaste plant die tot 2,5 meter hoog kan worden. De stekelige en borstelige haren zijn gebouwd als injectienaalden, waarvan de koppen bij de geringste aanraking afbreken, zich in de huid boren en onmiddellijk een brandend mengsel van stoffen inspuiten.
Oogsttijd: Juni en juli
Gebruikte delen van de plant: Bladeren
"De bladeren verzachten de maag, verdrijven winderigheid en drijven urine uit" - zo beschreef de Griekse arts Dioscorides in de 1e eeuw na Christus de geneeskrachtige werking van brandnetelbladeren. Maar al zo'n 3000 jaar eerder verlichtten de oude Egyptenaren de pijn veroorzaakt door heksenvoet met een aftreksel van brandnetel.
In de Middeleeuwen werden brandnetelbladeren in de urine van zieke mensen gedaan voor prognose. Als zij groen bleven, was dit een teken van een spoedig herstel; als zij daarentegen krompen, was alle hoop verloren.
Vroeger werden brandnetels ook gebruikt om het bloed te zuiveren, d.w.z. om het lichaam te ontdoen van overtollige stoffen. Tot op de dag van vandaag wordt de brandnetel in de volksgeneeskunde gebruikt voor gewrichts- en spierreumatiek en - onder andere - voor aandoeningen van de urinewegen.
“
De brandnetels hebben een enorm bloedzuiverend effect. ”
De actieve bestanddelen van brandnetel worden tegenwoordig op vele manieren gebruikt: uitwendig voor de verzorging van de hoofdhuid en het haar, inwendig in medicinale toepassingen, bijvoorbeeld voor het doorspoelen van de drainerende urinewegen en voor de symptomatische behandeling van reumatische klachten. Sinds de 20e eeuw worden in Zweden en op het platteland van Groot-Brittannië weer verse brandnetels gegeten, vooral in het voorjaar. Ze bevatten veel ijzer, vitamine C en andere waardevolle ingrediënten.
In dit land zijn de gebruikelijke toepassingsvormen thee gemaakt van brandnetelbladeren, sap geperst uit de bladeren en de dunnere stengels, en preparaten gemaakt van brandnetelbladeren (poeder of droge extracten) in vaste vorm, zoals tabletten, dragees of capsules.
De brandnetel (Urtica dioica) is door de jury van de natuurgeneeskundige vereniging Theophrastus gekozen tot geneeskrachtige plant van het jaar 2022.¹
Met maatstaf voor het doel: hoe gezondheid, voeding en welzijn met elkaar verbonden zijn
